Vrije Tijd Amsterdam zoekt ten tijde van Corona naar mooie verhalen in en rondom Amsterdam. In dat kader interviewde we Gerard Huibers van Stichting Sterrenwacht Saturnus. We gingen op zoek naar het verhaal achter deze bijzondere stichting.
Observatorium op oude bunker
“In 1969 werd het eerste observatorium boven op een oude bunker gebouwd. De bunker, aan de Hoeverweg tussen Alkmaar en Egmond, staat er nog steeds en is onderdeel van een bunkercomplex uit de 2e wereldoorlog, als verdediging voor het toenmalig vliegveld Bergen. Het observatorium is inmiddels verdwenen.”
Het ijsstadion ‘De Meent’
“In 1972 werd het ijsstadion “de Meent’ gebouwd. Door de halfopen constructie en de daardoor ontstane luchtvervuiling, was de sterrenwacht genoodzaakt om deze locatie te verlaten. In overleg met de gemeente Heerhugowaard werd een nieuwe locatie gevonden: enkele noodlokalen van Huygenwaard aan de Rustenburgerweg; tegenwoordig het Huygens College.
Een lokaal werd ingericht als bezoekersruimte. Het waarnemen gebeurde op het schoolplein, daar werden de telescopen opgesteld. Vaste opstelling hadden we toen nog niet. Een ander lokaal werd ingericht als werkplaats en daar werden de eerste telescopen en monteringen gebouwd. De sterrenwacht was een groot succes en de bezoekersavonden werden druk bezocht. De hoofdtelescoop, een houten 38cm Newton hier op de voorgrond, was het pronkstuk van de sterrenwacht.
Behoefte aan een vaste locatie
“De sterrenwacht groeide en er was duidelijk behoefte aan een vaste locatie. Begin jaren ’80 waren er plannen om een observatorium te gaan bouwen. In overleg met de gemeente werd een locatie gevonden in het park aan de Van Veenweg. Daar verrees in 1982 de sterrenwacht in de vorm van een klein vierkant gebouwtje met een koepel er bovenop. In de koepel kwam een zware vork montering met de grote 38cm Newton te staan.
De benedenruimte was ingericht als wachtkamer en doka tegelijk. Een keukentje en wc maakten het geheel af. Het clubgebouw verwisselde in die tijd ook van locatie en werd ondergebracht in een voormalige dependance van het gemeentehuis aan de Korte Dreef, ook hierin hadden we de beschikking over meerdere lokalen die als bezoekersruimte en werkplaats waren ingericht.”
Verhuizing en verbouwing
“Toen ook het clubgebouw aan de Korte Dreef op de nominatie stond om gesloopt te worden, moesten we verhuizen. Een andere locatie was niet zomaar voorhanden. Er zijn toen plannen gemaakt voor de eerste verbouwing. Deze bestond uit de huidige presentatiezaal, kantoor (nu de keuken) en een werkplaats (nu de bibliotheek). Een groot succes, we hadden nu een eigen onderkomen. Toch bleek de werkplaats veel te klein en al snel volgde de verbouwing tot de huidige werkplaats en huidige elektronica-werkplaats.
Dat was in 1997. In 2005 werd er een nieuw bestuur gevormd. Nieuwe mensen en een nieuwe wind gingen door de stichting. Enige renovaties aan de koepel hebben we met hulp van vele donateurs tot stand gebracht. Naast een telescoop in de koepel, was er ook behoefte om waarnemingen te doen met losse telescopen. Vooral tijdens waarneem-cursussen kunnen de cursisten hun eigen telescoop buiten opstellen. Daarom is er in 2015 besloten om het gras te vervangen door een betegeld plein en daar is in 2016 een zonnewijzer in geplaatst.”
Donateurs en drijvende krachten
“Saturnus is een stichting en heeft derhalve donateurs, momenteel 60. De twee grote drijvende krachten zijn toch wel de voorzitter en secretaris. Zij zijn al 20 jaar betrokken bij Saturnus.”
Activiteiten bij Saturnus
“In principe kan iedereen meedoen aan de activiteiten. Natuurlijk wel met in achtneming van de gebruikelijke sociale omgangsvormen. Van oktober tot en met april worden er op vrijdagavond lezingen georganiseerd.
Zaterdagmiddagen zijn open huis en dan vinden er activiteiten plaats zoals een zomertentoonstelling en rondleidingen. De jeugdclubs zijn op zaterdagavond, behalve in de schoolvakanties.
Saturnus verzorgt kijkavonden, cursussen, groepsbezoek, advies met betrekking tot de aanschaf van een telescoop, astrofotografie en workshops. “
Bijzondere momenten
“Bijzonder zijn toch wel de grote belangstelling van het publiek bij zonsverduistering en/of overgang van Venus en/of Mercurius voor de zon, alsmede de Sterrenkijkdagen.”
Improvisatie Corona
“De laatste twee bestuursvergaderingen waren digitaal. Daar zijn we bezig met plannen over hoe Saturnus weer publiek kan ontvangen voor lezingen en cursussen m.b.t. hygiëne, looproute, zitplaatsen etc. ; een digitale lezing houden was geen optie.”
Ongewisse toekomst
“Wat betreft de bovengenoemde activiteiten, voor zover die worden beperkt door RIVM- en overheidsmaatregelen m.b.t. bestrijding/beheersing van virussen, is de toekomst ongewis.” aldus Gerard Huibers van Stichting Sterrenwacht Saturnus.
vrijetijdamsterdam.nl
