Senioren en medewerkers ervaren de boottocht als fantastisch
VTA interviewde de voorbije weken een aantal boten die deelnemen aan de Canal Parade tijdens Pride Amsterdam 2018 op zoek naar het verhaal achter de deelname. Vandaag in het negende deel het interview met Manon namens de samenwerkende organisaties projectleider Roze 50+ namens en COC Nederland, die de organisatie van de 75+ boot op zich nemen.
Wat houdt de roze 75+boot precies in?
Onderzoek toont aan dat oudere lesbische vrouwen, homomannen, biseksuelen, transgenders en intersekse personen (LHBTI’s) een groter risico op eenzaamheid en sociaal isolement hebben dan hetero ouderen. LHBTI senioren hebben in belangrijke mate bijgedragen aan de emancipatie van de LHBTI gemeenschap. Zij groeiden op in een tijd dat homoseksualiteit een taboe was, beschouwd werd als ziekte en niet geaccepteerd werd vanuit religieuze of culturele overtuigingen. Transgender ouderen van nu zijn de eersten die de mogelijkheid hadden een geslachtsaanpassende operatie te ondergaan. In het verleden hebben op grote schaal ‘normaliserende’ operaties plaats gevonden, zodat er nu een grote groep intersekse ouderen is met een geschiedenis van genitale operaties. Veel van hen hebben gedurende hun hele leven last gehad van schaamte en stigma. Afwijzing en sociaal isolement leidt ertoe dat LHBTI ouderen hun seksuele voorkeur, genderidentiteit en gender expressie vaak verborgen hielden (wat hen onzichtbaar maakt), zeker als zij ouder en afhankelijk van zorg worden.
Onze LHBTI senioren hebben – ondanks ervaringen van uitsluiting en discriminatie – hun weg weten te vinden. Ze hebben geleerd hun gevoelens een plaats te geven. Vaak door hun geaardheid of identiteit onzichtbaar te houden. Naast een publiek leven, leiden ze een geheim leven. Waarin ze gelijkgestemde mensen ontmoeten en vriendschappen opbouwden. Het COC had (en heeft) een belangrijke verbindende rol, het samenbrengen van mensen. Het samenkomen met gelijkgestemden hielp mensen zichzelf te kunnen zijn. Het was een netwerk van vrienden. En hielp mensen hun stem te laten horen. Via protesten, discussie met politici en kerken.
Deze mensen hebben – door zich te organiseren, door in kleine kring seksuele diversiteit bespreekbaar te maken, door langzaam steeds opener te zijn over hun geaardheid en gender identiteit – de basis gelegd voor de maatschappelijke veranderingen die later in gang zijn gezet. Zij zijn daarom onze ‘onzichtbare’ helden, die we tijdens de boottocht in het zonnetje willen zetten. Want nooit mag vergeten worden hoeveel leed er is geleden en hoeveel strijd het heeft gekost voordat juridische en sociale gelijkwaardigheid tot stand is gekomen.
Met welk doel vaart de roze 75+boot mee?
Amsta, Amstelring, Evean en Roze 50+, het samenwerkingsverband van ANBO (belangenorganisatie voor senioren) en COC Nederland (belangenvereniging voor LHBTI’s) varen dit jaar opnieuw samen in de Roze 75+ boot. Doel is natuurlijk onze bewoners, cliënten, vrijwilligers en medewerkers een onvergetelijke dag te verzorgen. Met de boot willen we ook wijzen op het bestaan van LHBTI senioren en het belang van LHBTI vriendelijke zorg.
Bewoners en medewerkers van zorgorganisaties leren dat senioren met een LHBTI achtergrond ook behoefte hebben aan veiligheid, respect en het gezien, erkend en gewaardeerd worden. Onze senioren zijn erg gespitst op een LHBTI-vriendelijke beleid van instellingen.
Ouderen, jongeren, mensen met een lage opleiding, Nieuwe Nederlanders en orthodox religieuze mensen zijn volgens onderzoek het meest onbekend met en staan het meest afwijzend tegenover homoseksualiteit. Juist in de zorgsector komen deze mensen LHBTI senioren tegen. Zorgafhankelijke LHBTI’s vormen een kwetsbare groep. Zij hebben vaak geen kinderen die voor hen opkomen. Zij vragen zich daarom af: hoe staan medewerkers en de medebewoners tegenover homoseksualiteit? Zijn er activiteiten die ook voor mij interessant zijn? Heeft deze organisatie wel een Roze Loper, een kwaliteitscertificaat ten teken van LHBTIvriendelijkheid?
Door mee te varen willen we mensen aan het denken zetten. Dit interview draagt hieraan bij!
Reactie van de redactie: leuk om te lezen!
De derde keer alweer… Was het zo leuk vorig jaar?
Senioren en medewerkers ervaren de boottocht als fantastisch! Als je geworsteld hebt met je geaardheid of genderidentiteit, een geheim leven moest leiden … Dan is het niet te geloven dat duizenden mensen je nu toewuiven en applaudisseren. Die erkenning en waardering die de senioren krijgen is zeer inspirerend. Net zoals de waardering die medewerkers krijgen voor hun werk en steun aan LHBTI ouderen.
De Roze 75+ boot tijdens de Canal Parade in 2017. Credits YouTube & Michael van DijkÂ
Wat hebben deze voorvechters moeten doen?
Zie ook antwoord op vraag 1. Er zijn overigens ook mensen die pas in de zorgcentra ‘uit de kast komen’. Die, zoals de norm dat verlangde getrouwd zijn, en nu hun partner is overleden zich niet alleen meer redden. En dan in een Roze Loper instelling komen wonen en merken dat ze eindelijk zichzelf kunnen zijn, mogen zijn wie je bent. En er bovendien gelijkgestemde mensen kunt ontmoeten.
Hoe gaat het met de LHBTI acceptatie?
Onze ervaring is dat aandacht voor seksuele diversiteit in beleid, scholing en het activiteitenprogramma bijdraagt aan een sfeer van respect, tolerantie en verbondenheid. Door met de PRIDE en op andere momenten van het jaar (bv. Valentijnsdag) activiteiten te programmeren (zang, dans, film, quiz, voorlichting, gespreksgroep) waarin het duidelijk gaat om seksuele diversiteit, wordt het thema zichtbaar, bespreekbaar en meer vertrouwd. Een motto is ‘bekend maakt bemind’.
Volgens het Sociaal Cultureel Planbureau worden Nederlanders steeds positiever over LHBTI’s. (2018) Zo dacht in 2007 nog ongeveer één op de drie 70-plussers negatief over homo- en biseksualiteit; dat is anno 2017 gedaald tot één op de tien. Tegelijkertijd vindt bijna een derde van de bevolking zoenende mannen ‘aanstootgevend’ en is er volgens één op de vijf ‘iets mis’ is met mensen die zich geen man of vrouw voelen. Er is dus nog veel werk aan de winkel!
Wat heeft volgens Roze 75+ de doorslag gegeven dat er dit jaar mee gevaren mag worden?
Gelukkig zien organisaties als AGP en de gemeente Amsterdam LHBTI senioren als een speerpunt van beleid. Zij beseffen dat extra aandacht en ondersteuning noodzakelijk is om mensen bewust te maken van het bestaan en de behoeften van deze groep. Daarnaast is de Roze 75+ boot de enige ouderen boot.
Hoeveel mensen staan er op de boot en hoe wordt bepaald wie mee mag varen?
Op de boot zijn passen zo’n 70 mensen: 25 senioren van de zorginstellingen, 25 begeleiders, medewerkers die 1 op 1 de oudere begeleiden. 5 mensen die over de boot gaan en de veiligheid waarborgen en nog zo’n 15 Roze 50+ ambassadeurs, vrijwilligers van Roze 50+ die zich dagelijks inzetten voor de LHBTI emancipatie. De belangstelling is enorm, voor de organisatie staat het welzijn van de senioren voorop.
Als zorgorganisaties hebben we verschillende cliëntgroepen: bewoners met een verpleeghuisindicatie, mensen van de dagbesteding (die thuis wonen maar bij ons worden ondersteund bij een zinvolle dagbesteding) en bezoekers van onze vele activiteiten. Uit deze drie groepen hebben zich mensen aangemeld. Zowel LHBTI-senioren en als senioren die affiniteit met homoseksualiteit hebben (bv omdat zij homoseksuele (klein)kinderen hebben) gaan mee. De zorgbehoefte van de senioren bepaalt welke medewerkers meevaren. Liefst hun eigen verzorgende en verpleegkundigen. En dan liefst weer medewerkers die zich inzetten voor diversiteit.
Hoe ziet de boot eruit?
Het gaat om de senioren. Voor hen staan er stoelen op een verhoging over de volle lengte van de boot. Mensen aan wal kunnen hen zo goed zien en vice versa. Medewerkers staan en ondersteunen de bewoners. Sommige ouderen willen graag aan de reling van de boot staan, als hun benen dat toelaten. Begeleiders helpen daarbij. Vanuit veiligheidsoverweging voor de ouderen kunnen we verder niet veel toeters en bellen op de boot gebruiken. Op twee hogere podia staan artiesten te zingen en verder hebben we vlaggendragers op de boot.
Vinden jullie het belangrijk dat PRIDE Amsterdam wordt georganiseerd?
Steeds opnieuw zijn er jongeren die hun gevoelens ontdekken. Pride en alle aandacht die dit genereert ondersteund hen. Steeds opnieuw komen er bovendien nieuwe mensen in Nederland wonen die onbekend zijn met het onderwerp. Door brede aandacht aan Pride te besteden pikken zij er hopelijk ook iets over op. Tot slot stimuleert Pride onze zorgorganisaties in Amsterdam met zo’n 40 centra huizen tijdens de Pride week aandacht te besteden aan seksuele diversiteit door ook in de huizen mee te doen met de Pride.
Willen jullie nog iets kwijt?
Voor meer informatie over hoe Roze Loper instellingen zich sterk maken voor LHBTI vriendelijke zorg en over de roze activiteiten die ze tijdens Pride organiseren, stuur een mail naar [email protected] en vraag de nieuwsbrief aan. Voor meer informatie over de Roze Loper en het werk van Roze 50+ zie www.rozezorg.nl of stuur een mail naar [email protected].
Wij bedanken Manon names de samenwerkende organisaties projectleider Roze 50+ en COC Nederland voor de antwoorden. En natuurlijk wensen we vooral de deelnemers een mooie Canal Parade toe over de Amsterdamse grachten.
Door: Rik Verkaik
vrijetijdamsterdam.nl
Gerelateerd artikelen:
Mister B: we vertegenwoordigen een speciaal deel van de gay community
We willen strijden voor een goede en toegankelijke hiv-preventie zorg
Netzo Amsterdam: een gezellige vereniging waar iedereen zich thuis voeltÂ
Zwemmen en homoseksueel: fijn uitgangspunt voor hele goede vriendschappenÂ
