AMSTERDAMMER VAN DE MAAND: JIP VAN LEEUWEN
De redactie van Vrije Tijd Amsterdam roept iedere maand een persoon uit tot Amsterdammer van de maand. Wanneer verdien je die titel? Deze titel verdien je als je op bijzondere wijze bijdraagt aan Amsterdam en de maatschappij in het bijzonder. Vandaag in het tweede deel van deze rubriek gaat de eretitel ‘Amsterdammer van de maand’ naar Jip van Leeuwen.
Jip is 75 jaar, woont met zijn man Martin en hond Floor gelukkig samen in een sierlijk ingerichte woning, op een prachtig rustgevend wooncomplex op het Java-Eiland in Amsterdam.
Met hond Floor hebben we nu eindelijk ook een vrouwtje in huis wonen
“Met hond Floor hebben we nu eindelijk een vrouwtje in huis wonen. We vinden het fantastisch”, aldus de oud senior beleidsmedewerker Topsport evenementen van de Gemeente Amsterdam, als we een bezoekje brengen, om hem gesterkt met een bos bloemen te feliciteren met de eretitel ‘Amsterdammer van de Maand’.
Onlangs had Jip van Leeuwen, die als peuter zelfs nog de tweede wereld oorlog heeft meegemaakt in Amsterdam, een zware periode achter de rug, toen hij zoals hij het zelf omschrijft ‘voor de poorten van de hemel stond’.
Jip heeft veel te danken aan de steun van man Martin
“Het is onvoorstelbaar als je weet hoe ik er vorig jaar uit zag”, vertelt Jip zittend in een stoel, terugkijkend op de doodzieke periode die hij heeft moeten doorstaan. Jip was zo ziek en kon bijna niets meer. Dankzij de steun van zijn geliefde Martin, de dokter, fysio én niet te vergeten zijn karakter als oud-topsporter wist hij zich wonderbaarlijk terug te vechten, voelt hij zich weer hartstikke gezond en ziet hij de komende jaren nu rooskleurig tegemoet.
“Ik was zo ontzettend ziek, dat kun je je nu bijna niet voorstellen. Toen, thuis tijdens de revalidatie, kwamen Lucien Spee directeur van de stichting Amsterdam Gay Pride en voorzitter Mirjam Preusterink van de Pride & Sports commissie om te vragen of ik Ambassadeur wilde zijn tijdens Pride Amsterdam 2018. Ik dacht echt dat ik er niet toe in staat was. Mijn man, waar ik stapelgek op ben en hij op mij, drong aan toch op het voorstel in te gaan. Ik nam contact op met mijn huisarts Jaap die ook vond dat ik het moest doen. Hij vond het goed voor me, vooral het sociale contact, dat ik weer onder de mensen kwam. Maar, zei Jaap, je gaat geen ingewikkelde en zware taken doen zoals het leiden of bijwonen van vergaderingen. En zo was ik dus ‘ineens’ Ambassadeur van Pride Amsterdam.
Door Eberhard van der Laan benoemd tot lid in de orde van Oranje-Nassau
Zijn Ambassadeurschap voor Pride Amsterdam was niet de eerste erkenning die Jip kreeg toebedeeld. In 2011 werd hij door de inmiddels overleden oud-burgemeester Eberhard van der Laan benoemd tot lid in de orde van Oranje-Nassau. “Verbetering van de sportfaciliteiten in de stad, inzet om de positie van de homo’s en de lesbiennes in de sport in Nederland te verbeteren. Tussen 1990 en 1994 was u betrokken bij de lobby om de Gay Games naar Amsterdam te halen. In 1998 was u één van de organisatoren van de Gay Games. Dankzij uw inzet konden ruim 15.000 homoseksuele en lesbische sporters terug kijken op een uiterst geslaagde spelen. U heeft bijgedragen aan de erkenning van de Gay Games als officieel sportevenement. Bij de organisatie van de Gay Games heeft u vooraf contact gehad met NSF/NOC om de spelen een formele status te geven en dat is ook gebeurd.
“U was trainer van het eerste Nederlandse homo handbalteam en u heeft homo zwemploeg Upstream in Amsterdam opgericht. Als vrijwilliger heeft u samen met Karin de John Blankenstein foundation gestalte gegeven en verzorgde u informatie over acceptatie van homo’s in de sport en zorgde u ervoor dat deze informatie bij de sportverenigingen terecht kwam. Daarnaast was u buddy van mannen met AIDS bij de Schorerstichting en u was vrijwilliger bij de psychische patiënten in het AMC die u met raad en daad bij stond. U heeft de integratie in de homosport in Nederland bevordert”, waren de mooie woorden die Van der Laan sprak, waarna het lintje werd uitgereikt en luid applaus door de zaal heen klonk.
Jip was in Amsterdam bij veel meer topsportevenementen betrokken zoals Gymnaestrada, Jumping Amsterdam, EK voetbal, WK turnen en de marathon van Amsterdam.
De Frans Banning Cocq Penning voor bijzondere en langdurige inzet voor Amsterdam
Tijdens Pride Amsterdam kreeg Jip in het Vondelpark van de Gemeente Amsterdam de Frans Banning Cocq Penning uitgereikt. Deze onderscheiding wordt uitgereikt aan iemand die zich op bijzondere wijze langdurig heeft ingezet voor Amsterdam. Jip over deze penning: “Ik was verbijsterd en heel verrast. Ben er ontzettend blij mee.”
Jip zijn hele leven stond vooral in het teken van topsport. Hij studeerde aan het CIOS waar hij nog les kreeg van Anton Geesink waar hij louter goede herinneringen aan bewaard. In zijn tijd zaten ook studenten op het CIOS die later prominente trainers in diverse takken van sport zijn geworden, zoals Bert Jacobs in het voetbal, Frans Maas bij het wielrennen, Dick van Vlierden en Kees Smit, die bij Ajax voetbalde.
In de RAI Amsterdam zaten duizenden mensen op de tribunes
Jip speelde zelf handbal op het allerhoogste niveau bij AHC ’31. In de Eredivisie zowel op het veld als in de zaal. Ze speelden altijd in de top en Jip was met AHC ’31 de laatste veldkampioen van Nederland. De thuiswedstrijden vonden plaats in de RAI Amsterdam voor een volle bak. Er zaten duizenden mensen op de tribunes. Ook werden er wedstrijden en toernooien gespeeld in onder andere Duitsland en Israël.
Naast handbal deed Jip aan veel meer sporten. Onder meer atletiek waar hij zelf een keer tweede werd tijdens een nationaal kampioenschap. Van de KNAU kreeg Jip een prestatiespeld.
Jip gaf bij AFC training samen met Rinus Michels
Bij AFC in Amsterdam gaf hij op woensdagmiddag vijf jaar lang met Rinus Michels de kleintjes bij AFC training. In drie uur tijd zo’n 140 jongetjes. Ook gaf hij les aan gehandicapten en was als trainer actief bij onder andere Amstel, Zeeburg en DWS. Daarnaast veel ploegen uit de Handbal Eredivisie, eerste en tweede divisie.
Om het te verbloemen nam ik iedere thuiswedstrijd een vriendin mee
Ondanks dat de op en top sportman goed wist te presteren waren het soms lastige tijden. In de 50 en 60er jaren was homoseksualiteit nog een taboe, in de topsport al helemaal. “Om het te verbloemen nam ik in die tijd iedere thuiswedstrijd een vriendin mee. We speelden dan een stel zodat de mensen niet te weten kwamen dat ik homoseksueel was. Daarnaast zorgde ik dat ik de beste was want, zo was mijn overtuiging, zouden ze me daar niet op kunnen aanvallen.
John Blankenstein is voor Jip van Leeuwen een absolute held
Jip, die vanwege zijn sportcarrière pas op zijn 49e uit de kast kwam was goed bevriend met John Blankenstein die als scheidsrechter in het profvoetbal openlijk homoseksueel was. “John Blankenstein is voor mij een absolute held. Een moordvent en een fijne gozer. Hij heeft veel betekend voor de acceptatie van homoseksualiteit in de sport. Homoseksuele profvoetballers belden hem zelfs op om advies te vragen hoe met hun homoseksualiteit binnen het voetbal om te gaan. Het was bekend dat John en ik een ‘lijstje’ hadden van een aantal spelers die net als wij homoseksueel waren. Menig journalist heeft geprobeerd ons de namen te laten doorgeven maar dat hebben we nooit gedaan. Dat doe je gewoon niet”, zegt Jip met een serieuze blik vooruitkijkend over het ‘beruchte’ lijstje met gay voetballers.
Jip vervolgt: “Er is nog geen topvoetballer uit de kast. Dat vind ik zeker niet zwak ik heb er begrip voor ondanks dat het zo langzamerhand bespreekbaar is. Kijk, het geld verdien je toch vaak in landen buiten Nederland zoals in Zuid Europa. In veel landen is het nog ver te zoeken met de acceptatie. Die voetballers willen toch geld verdienen en daarom houden ze het stil.
De Roze Reigers van ADO Den Haag
“Sinds een aantal jaar hebben ze bij ADO Den Haag een vaste supportersgroep bestaande uit homo’s. Je zou het misschien niet zeggen maar dat gaat daar fantastisch. Het is geen enkel probleem en draagt bij aan acceptatie van homo’s binnen de sport”, aldus een enthousiast vertellende Jip over de Haagse ‘Roze Reigers’ supportersgroep.
Jip van Leeuwen richtte zwemvereniging Upstream op
In Amsterdam richtte Jip van Leeuwen Upstream op, een zwemvereniging met een topzwemteam bestaande uit homoseksuele zwemmers. “Achterliggende gedachte was dat als sporters volledig zich zelf kunnen zijn dat ze meer uit hunzelf kunnen halen wat hun topsport prestatie verbeterd. We namen deel aan de officiële KNZB competitie. Dat werd volledig geaccepteerd.
Upstream heeft naast zwemmers ook een actieve groep triatleten, die naast zwemmen ook graag racefietsen en hardlopen. In de zomermaanden zwemmen we vaak buiten in open water. Tevens wordt er ook op informele wijze samen gefietst, als training of gewoon omdat het lekker weer is om te fietsen. Mijn man is trouwens nog steeds zwemtrainer bij Upstream”, aldus Jip trots vertellend over ‘zijn’ man en de ‘straight friendly’ LHBTI zwemvereniging Upstream.
Tot 1996 ging iemand met AIDS dood
Naast zijn verdiensten voor sportclubs en senior beleidsmedewerker Topsport evenementen van de hoofdstad was Jip actief als buddy. “Tot 1996 ging iemand met AIDS dood. Dat was in Amsterdam een heftige periode. Als buddy begeleidde je deze mensen om ze toch een mooi slot van het laatste levensdeel te kunnen geven. Je werd aan iemand met AIDS gekoppeld, daar ging je twee keer in de week naar toe en ging je mee kletsen, koffie drinken en gezellige dingen doen.
Bram en ik hadden een speciale band
Vooral Bram kan ik me nog goed voor de geest halen. Ik ben dertien maanden zijn buddy geweest. Zijn familie voelt voor mij nog steeds als echte familie. Ze wonen in Weesp en ik zie ze nog steeds. Bram en ik hadden echt een speciale band. Met Bram ging ik dan rondrijden in mijn kever. Dat vond hij fantastisch. We gingen leuke dingen doen zoals koffie drinken in de zaak waar hij gewerkt had. Bram is in 1992 overleden.
Tijdens mijn werk als buddy heb ik ook mijn huidige echtgenoot leren kennen. Bij de koffiemachine zag ik hem staan en ik was in één keer verkocht.”
Iedere buurt in Amsterdam heeft het recht op sociaal maatschappelijke accommodatie
Nu, op 75-jarige leeftijd geeft het Jip nog altijd voldoening om voor zijn medemens op te komen. Zo richtte hij op het Java-eiland een buurtsoos op. “In Amsterdam heeft elke buurt recht op een buurtsoos. Het recht op sociaal maatschappelijke accommodatie noemen ze dat. Er was hier niets en er kwamen steeds meer oudere mensen. Ik ben toen naar de gemeente gestapt en heb gezegd dat wij voor het Java eiland ook recht op een voorziening voor ouderen hebben. Dat is toen uiteindelijk ook geregeld. De gemeente zorgt voor gratis koffie en de huur van de accommodatie. Wij nodigen koffiedrinkers, wethouders of zelfs een wijkagent uit. Daar wordt dan mee gesproken. Er worden ook spelletjes gespeeld. Je hoeft geen lid te zijn anders voelt het als een verplichting. Het is iedere woensdag en vrijdag van 10.00 – 13:00 uur.
Met zuurstofslangen en al de boot in
Er was eens een goochelaar en één keer per maand organiseren we een uitje. Gaan we bijvoorbeeld naar een opera, concert of krijgen we ergens een rondleiding. We halen iedereen op met de auto. Ook varen we soms met de boot door de grachten en tijdens Sail doen we dat zelfs iedere ochtend. Dan varen we met een grote sloep langs de boten. Soms komt het weleens voor dat we mensen optillen en met zuurstofslangen en al de boot intillen. Iedereen vindt het fantastisch”, laat onze ‘Amsterdammer van de maand’ ten slotte trots vertellend weten.
We feliciteren nogmaals Jip van Leeuwen met de titel ‘Amsterdammer van de maand’ en wensen Jip gezonde jaren en een prachtige Pride Amsterdam toe.
Door: Rik Verkaik
vrijetijdamsterdam.nl
Gerelateerd artikel:
Amsterdammer van de maand: Dennis Klein
Senioren en medewerkers ervaren de boottocht als fantastisch
