Rijksmuseum ontvangt drie schilderijen Van Gogh in langdurig bruikleen
foto: Rijksmuseum/Olivier Middendorp

Het Rijksmuseum krijgt vanaf vandaag drie schilderijen van Vincent van Gogh in langdurig bruikleen. Het betreffen schilderijen die Van Gogh in verschillende periodes van zijn leven maakte; Stadsgezicht in Amsterdam(1885), Oever met bomen (1887) en Korenveld (1888). Dankzij de genereuze bruikleen van Amsterdamse Stichting P. en N. de Boer kan het Rijksmuseum voor het eerst de artistieke ontwikkeling van de beroemde schilder laten zien. Bijzonder is dat Van Gogh het stadsgezicht uit 1885 voorafgaand aan zijn bezoek aan het net geopende Rijksmuseum schilderde. De schilderijen zijn vanaf vandaag samen te zien met het zelfportret van Van Gogh uit de collectie van het Rijksmuseum.

Niels de Boer: Het gezicht op het Singel met de koepelkerk is hoogstwaarschijnlijk het eerste schilderij van Van Gogh ooit dat bij het Rijksmuseum over de drempel ging en daarom heel bijzonder dat het nu weer gebeurt. 

Taco Dibbits, hoofddirecteur Rijksmuseum: Het is fantastisch dat Stichting Collectie P. en N. de Boer deze werken in langdurig bruikleen geeft. De collectie van het Rijksmuseum speelde een belangrijke rol in de artistieke ontwikkeling van Van Gogh.

Van Gogh en het Rijksmuseum

Na lang gespaard te hebben, reisde Van Gogh in oktober 1885 van Nuenen naar Amsterdam om het net geopende Rijksmuseum te bezoeken. Hij vond de schilderijen van Frans Hals – vooral Schutters van wijk XI zeer goed, maar werd omvergeblazen door Rembrandts Het Joodse bruidje. Hij noemde Rembrandt een dichter en schreef: ‘wil je wel geloven dat ik 10 jaar van mijn leven wilde geven als ik hier voor dit schilderij veertien dagen kon blijven zitten met een korst droog brood als voedsel’. Van Gogh had materialen meegenomen en componeerde ‘s ochtends voordat hij naar het museum ging, in enkele kleuren en met snelle toetsen een gezicht op de Singel en de koepelkerk. Het was een van de weinige stadsgezichten die hij in die jaren maakte.

Artistieke ontwikkeling in een notendop

Al snel daarna vertrok hij via Antwerpen naar Parijs om zichzelf verder te ontwikkelen. Van Gogh ontmoette diverse kunstenaars en experimenteerde volop met heldere kleuren en opvallende afsnijdingen. Hier schilderde hij Oevers met bomen (1887). Het verschil tussen Van Goghs Amsterdamse stadsgezicht en de oever aan de Seine van twee jaar later is levensgroot. In dit schilderij experimenteert hij met lichte heldere kleuren, korte verfstreken en moderne composities. In 1888 – uitgeput van het leven in de grote stad en op zoek naar warmere kleuren – verhuisde hij naar Arles. Die zomer, gefascineerd door het gele rijpe graan, maakte Van Gogh binnen enkele weken een serie schilderijen van korenvelden waarvan er een in de collectie van Pieter de Boer en zijn vrouw Nellie Pressburger terecht kwam.

De verzameling van stichting P. en N. de Boer

In 1921 opende Pieter de Boer met zijn broer Rudolf een Kunsthandel in Amsterdam. Zij verkochten vooral 17de-eeuwse kunst, maar organiseerden ook tentoonstellingen van contemporaine kunstenaars. Pieter de Boer en Nellie Pressburger verzamelden ook zelf. Een van hun speerpunten was het werk van Vincent van Gogh en over de jaren wisten ze drie schilderijen en vier tekeningen te verwerven. Na het overlijden van zijn echtgenote bracht Pieter de Boer hun privéverzameling onder in een stichting.

Onmisbare steun

Het Rijksmuseum is dankbaar voor alle vormen van steun die het mag ontvangen. Subsidie van de overheid, bijdragen van het bedrijfsleven en fondsen, schenkingen, nalatenschappen en Vrienden zijn en blijven essentieel voor het Rijksmuseum.