Coronaproof theaterexperiment over menstruatie op het Amsterdam Fringe Festival
Credits: Puck Cézanne

‘Als bezoeker op intieme trip door de menstruatiecyclus’

Amsterdam, 3 september – Als je het nog niet wist, dan heb je met je kop in een andere bubbel gezeten dan wij. The Era of Periodpower is aangebroken. Langzaam verschijnen de artikelen, de podcasts, de TEDtalks en de Netflixfilms over menstruatie. Moet de regering gaan betalen voor onze tampons? Gaan we eindelijk een betaalde vrije dag per maand krijgen, zodat we rust kunnen nemen op onze eerste zware dag? We zijn aangekomen in een tijd waarin we het eindelijk gaan hebben over het laatste taboe: de menstruatie. Want waarom voelen wij -vrouwxn- ons, ondanks die emancipatie, nog steeds ongemakkelijk als we een tampon uit onze tas pakken, of als we er eentje moeten bietsen? Waarom voelt het nog steeds alsof we iets te verbergen hebben als we menstrueren? Waarom houden we de geheimzinnigheid rondom onze maandelijkse bloedingen in stand, terwijl het zo’n groot onderdeel is van ons dagelijks leven? Nu het taboe rond menstruatie langzaam aan het afbrokkelen is, komt theatermaker Aileen Pfauth met de rauwe en experimentele theatervoorstelling Menstruatie: de Musical waarmee ze de vrede verklaart aan het menstruerende lichaam in al haar facetten. De voorstelling speelt op 9,10 en 11 september op het bekende Amsterdam Fringe Festival en op 12, 13 ,14 november in Sexyland.

Breken met menstruatieschaamte

De Amerikaanse komiek Amy Schumer verkondigde op de rode loper een tampon van o.b. te dragen, de Zweedse presentator Clara Henry raadt aan de tampon helikopterend aan het touwtje mee te nemen en onze Nederlandse Daan Borrel leefde een jaar lang volgens haar menstruatiecyclus en schreef daar een verhelderend boek over. Het onderwerp ‘menstruatie’ krijgt steeds meer aandacht, maar volgens de 34-jarige regisseur Aileen Pfauth nog niet genoeg: “Menstruatiebloed wordt nog steeds omgeven door een wolk van schaamte waardoor het gesprek over menstruatie in het algemeen moeilijk is, terwijl we in een wereld leven waarvan de helft bloedt, heeft gebloed of nog gaat bloeden!” De voorstelling, Menstruatie: de Musical die volgende week voor het eerst te zien is op het Amsterdam Fringe Festival, wil hier verandering in brengen. Het stuk breekt met de schaamtecultuur rondom menstruatie. Het onbegrip over menstruatiepijn, de afkeer van ‘labiele vrouwen’, walging van menstruatiebloed, en de ‘het-hoort-erbij-mentaliteit’ zijn allemaal thema’s waar deze voorstelling korte metten mee maakt. Terwijl je met een koptelefoon op door een labyrint van kunstinstallaties loopt, zoals een tunnel van bebloed ondergoed, kom je langs diverse performances en word je geconfronteerd met verschillende stadia van de menstruatie via een duizelingwekkend hoorspel. Menstruatie: de Musical is geen musical zoals we die kennen, maar een muzikale reis door de cyclus. De titel verwijst naar de rollercoaster van emoties en lichamelijke toestanden waar je in een menstruatiecyclus doorheen kunt gaan. Het publiek beweegt volledig volgens de corona regels op veilige afstand van elkaar door een labyrint van performances.

Theatercollectief met een missie

Samen met muzikant Puck Cézanne en journalist Bianca Schrijver richtte Aileen Pfauth het collectief De Wijven ETC op, dat bestaat uit een diverse groep kunstenaars, muzikanten en performers. Aileen begeleide het maakproces tijdens de lockdown via Zoom, waarin de Wijven hun verhalen over bloed en bloeden vastlegden in theaterteksten, muziek, gedichten, en performances. Het resultaat is een montagevoorstelling, waarbij het publiek afdaalt in de donkere baarmoeder en daar meegenomen wordt op een intieme trip door de menstruatiecyclus. De Wijven willen meer achterlaten dan alleen deze voorstelling en lanceren zodoende dit najaar ook de podcast ‘Menstruatiemonologen’ om samen het gesprek aan te blijven gaan over alles waar mensen met een baarmoeder mee moeten dealen. “Het doel van het collectief is om het amalgaam van ervaringen rondom menstruatie een gezicht en een stem te geven en zo het taboe rond menstruatie bespreekbaar te maken. In ons stuk staan de veelvormige belevingen rondom menstruatie centraal, bezien vanuit verschillende soorten lijven, seksualiteiten, genders en culturele achtergronden. De verschillende Wijven creëren vanuit hun eigen kunstdiscipline werk over hun persoonlijke ervaringen rond menstruatie en vormen met hun materiaal de basis voor de muzikale theaterinstallatie en de podcast,” aldus Aileen.

De cyclus en corona

Grappig genoeg ziet Aileen overeenkomsten tussen de corona lockdown en het effect van menstruatie op het dagelijks leven van veel bloedende mensen. “De gedwongen stilstand van de maatschappij zorgt bij veel Nederlanders voor bezinning. Millennials zagen dat hun leven veel te druk was en het gemis aan sociale druk voelde fijn. Die gedwongen rust van de lockdown, is iets waartoe het menstruerende lichaam je ook dwingt. “De menstruatiepijn en baarmoederlijke krampen, in combinatie met een golf hormonen die onze hersens bewolkt, trekt ons naar binnen, een innerlijk proces in. We kunnen even niet meer denken, alleen maar voelen. Net zoals we tijdens de lockdown even op onszelf aangewezen werden.” In die zin is Menstruatie: de Musical een ode aan de kanten van menstruatie die we doorgaans als negatief beschouwen, een liefdesverklaring aan het menstruerende lichaam in al haar hoedanigheid.

VTA Cultuur

vrijetijdamsterdam.nl i.s.m. Amsterdam Fringe Festival

Rik Verkaik, Vrije Tijd Amsterdam