Openbare Bibliotheek Amsterdam blikt terug op sociaal betrokken 2022
De Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA) kijkt terug op een levendig en sociaal betrokken 2022. In totaal ontving de bibliotheek met alle vestigingen zo’n 2,6 miljoen bezoekers. In 2021 lag dit aantal vanwege een beperkte opening door de coronacrisis op een kleine 1,5 miljoen. De aantallen bezoekers lagen pre-corona hoger (3,5 miljoen) maar na de dip de afgelopen twee jaar, lijkt er een voorzichtig herstel ingezet. Naar verwachting zet de groei het komende jaar door.
De bibliotheek sluit het jaar af met bijna 136.000 lidmaatschappen: ook hier is sprake van een definitieve ommekeer in de dalende lijn. De XL vestiging OBA Oosterdok bestond in 2022 alweer 15 jaar. Er kwam een nieuwe bibliotheeklocatie in Weesp bij dit jaar. Daarmee bestaat het netwerk van de OBA uit 28 vestigingen. Het komend jaar vieren ze de 100ste verjaardag van de allereerste OBA-buurtvestiging, OBA Van der Pek in Amsterdam Noord. In februari 1923 ging de eerste vestiging van de Openbare Leeszaal en Bibliotheek Amsterdam aan het Meidoornplein open. Dit is de regelrechte voorganger van OBA Van der Pek nu.
Meest geleende boeken
De roman Ik ga leven van Lale Gül werd het meest geleend in 2022. Het populairste non-fictie boek was De meeste mensen deugen van Rutger Bregman. Ff offline van Jeff Kinney werd het meest uitgeleende kinderboek. De OBA organiseerde meer dan 2000 evenementen, cursussen, workshops en andere activiteiten. De bibliotheek maakte zich hard voor uiteenlopende sociaal-maatschappelijke vraagstukken zoals de bevordering van de digitale zelfredzaamheid, het aanwakkeren van het leesplezier (leesoffensief) en het OBA-aanbod op en na school.
‘Afgelopen jaar konden we na de onzekere coronatijd onze deuren weer wagenwijd openzetten voor publiek. Mensen kunnen weer komen om boeken te lenen, om te studeren, om culturele activiteiten bij te wonen, elkaar te ontmoeten of gewoon voor een praatje. Daarnaast hebben wij vanuit de gemeente en het Rijk een belangrijke opdracht meegekregen om digitale inclusie te stimuleren, om mensen aan het lezen te krijgen en te houden en ons aanbod op en na school verder uit te breiden’, aldus Martin Berendse, directeur OBA.
Diverse programmering
De OBA presenteerde het afgelopen jaar een rijk en divers publieksaanbod. Zo waren er doorlopend tentoonstellingen te zien. Impactvolle presentaties waren onder meer Amsterdam, meet Lviv!, waarvoor mensen in de Oekraïense stad Lviv werden gefotografeerd, en de tentoonstelling NEW VOICES, waarbij fotografen met een vluchtelingenachtergrond hun lens juist op Nederland richtten.
Enkele andere hoogtepunten uit het aanbod waren een uitverkochte lezing van Ruslandkenner Jelle Brandt Corstius, het zomerprogramma ‘Midzomer Mokum’ voor kinderen die in de vakantie thuisbleven met onder meer een speciale ‘voorleesbakfiets’, de viering van de Mexicaanse feestdag ‘Diá de los Muertos’ en een filmfestival speciaal voor senioren rondom het thema liefde. En ook de concerten ter ere van de Turkse dichter Yunus Emre, een Queer Theater Festival, een pop-up om virtual reality te ervaren en een voorleesmiddag met Erasmuswinnaar David Grossman zijn voorbeelden van in het oog springende activiteiten van afgelopen jaar.
Recentelijk kwam er met de samenwerking met AT5 en SALTO nog een programma-inhoudelijke mijlpaal bij. Samen met deze lokale omroepen heeft de OBA dit jaar de eerste stappen gezet voor de ontwikkeling van een gezamenlijke media- en publieksprogrammering. De twee Amsterdamse omroepen verhuisden begin december met hun redactie naar de eerste etage van OBA Oosterdok.
Zelfredzaamheid bevorderen | Digitale hulp
In Amsterdam staat zelfredzaamheid hoog op de agenda. Ook de OBA zet zich in voor het uitvoeren van de ambitie om Amsterdammers daarbij te ondersteunen. Dit gebeurde in 2022 via uiteenlopende projecten. Groot succes waren de ‘Belastingdagen’. Hierbij werden meer dan 600 mensen in verschillende OBA-vestigingen gratis geholpen met hun aangifte. Daarnaast was ook de uitbreiding van het integrale aanbod ‘Hulp bij Digitaal’ een hoogtepunt. Dit aanbod is sinds september beschikbaar in zestien verschillende OBA-vestigingen. Met het Hulp bij Digitaal-programma zijn in 2022 zo’n 4000 mensen gratis geholpen met al hun vragen over de digitale overheid, computers, telefoons en tablets, internet en andere digitale zaken.
Leesplezier aanwakkeren
De OBA zette zich in 2022 samen met de gemeente en Amsterdamse scholen actief in voor het ‘Amsterdams Leesoffensief’. Doel van dit offensief is om het leesplezier onder jongeren te vergroten, de laaggeletterdheid terug te dringen en daarmee kansengelijkheid te bevorderen. Zo werd in Amsterdam Zuidoost door de bibliotheek aan meer dan 4000 basisschoolleerlingen een persoonlijke lidmaatschapspas overhandigd. Ook gaf de OBA, ter gelegenheid van de verjaardag van de stad, een speciaal verhaal en bijbehorende videoperformance van spoken word-artiest Atta de Tolk uit over vrouwenrechtenactivist Aletta Jacobs en haar betekenis voor Amsterdam. Dit verhaal werd uitgereikt aan alle Amsterdamse basisscholen en toonde aan dat lezen ook via minder traditionele wegen gestimuleerd kan worden.
OBA na(ar) school
De OBA bood in 2022, samen met 12 andere Amsterdamse organisaties, gerichte programma’s tijdens schooltijd aan op Amsterdamse basisscholen. Ruim 1400 leerlingen maakten van deze speciale schoollessen gebruik. In deze ‘maaklessen’ draait het om ontwerpen, maken, bouwen, experimenteren en ontdekken. Succesvol was bijvoorbeeld een lesprogramma waarbij leerlingen hun eigen groene boodschap voor de buurt mochten vormgeven op een mozaïeken stoeptegel. Daarnaast volgden zo’n 6000 deelnemers vanuit het basisonderwijs naschoolse ‘maaklessen’ waarbij ze in verschillende OBA-vestigingen onder meer aan de slag gingen met sieraden smeden, vormgeven van een eigen boek, 3D-printen of het coderen van een eigen computergame. Deze activiteiten zijn een aanvulling op het onderwijsaanbod en stimuleren bovendien digitale vaardigheden.
Van Zuidas naar Zuidoost
Het nieuwe college van Amsterdam nam dit jaar het politieke besluit om de ‘bibliotheek van de toekomst’ te verplaatsen van de Zuidas naar Zuidoost. Deze koerswijzing heeft veel voeten in de aarde. Zeer recent stemde de Gemeenteraad in met het voorbereidingskrediet om de verplaatsing naar Zuidoost in gang te zetten. De eerste stap daarbij is de locatieverkenning. Parallel daaraan krijgt het innovatieprogramma gericht op de vraag ‘hoe ziet de bibliotheek van de toekomst eruit’ meer vorm en inhoud.
Support vanuit Den Haag
Ook vanuit de Rijksoverheid komen er binnenkort gelden beschikbaar voor het verstevigen, professionaliseren en digitaliseren van de bibliotheken in Nederland. Zo stelt het Rijk gelden beschikbaar voor de verdere implementatie in de bibliotheken van de IDO’s: informatiepunten digitale overheid. Waar mensen terecht kunnen voor vragen over de digitale overheid: zoals bijvoorbeeld belastingaangiften, aanvragen studiefinanciering, coronavaccinatie, kinderbijslag en inburgering. Zeer recent kondigde staatssecretaris Uslu ook aan meer gelden vrij te maken voor vergaande professionalisering van het bibliotheeknetwerk en de digitale bibliotheek. Wat goed nieuws is voor bibliotheken in Nederland. De centrale sociaal-maatschappelijke rol van de bibliotheek als laagdrempelige, veilige en voor iedereen toegankelijke publieke instelling wordt daarmee bekrachtigd, zowel in de stad Amsterdam als ook op landelijk niveau.
 kijkt terug op een levendig en sociaal betrokken 2022. In totaal ontving de bibliotheek met alle....){kind=link}