The Other Half – The Activist Photography of Jacob Riis bij FOAM
In 1870 arriveerde de Deense immigrant Jacob Riis (1849-1914) op eenentwintig jarige leeftijd platzak in New York. Vanwege zijn achtergrond voelde hij zich betrokken bij de slechte leefomstandigheden van de inwoners van de Lower East Side van New York. Dankzij deze betrokkenheid groeide hij uit tot een belangrijk journalist en sociaal-hervormer in New York rond de eeuwwisseling. Hij wordt tegenwoordig beschouwd als één van de grondleggers van de documentaire fotografie.
Riis zette de camera in om de omstandigheden waarin de allerarmsten leefden te verbeteren. Hij gebruikte daarbij nieuwe ontwikkelingen binnen het nog jonge medium fotografie. Toen hij las over de Duitse uitvinding van bliksempoeder realiseerde hij zich dat hij hiermee vast kon leggen wat hij ‘s nacht zag als hij op weg van zijn werk naar huis was. Hij passeerde dan verkrotte huurkazernes, goedkope gokhallen en opium kits in China Town. Met behulp van de nieuwe techniek kon hij ook taferelen in de nauwe, donkere stegen en in slecht verlichte ruimtes fotograferen.
In eerste instantie huurde Riis amateurfotografen in en hij begon pas in 1888 zelf te fotograferen. Riis gebruikte de foto’s vooral om zijn lezingen, artikelen en boeken krachtig te illustreren en de leefomstandigheden van de allerarmsten onder de aandacht te brengen. Tijdens zijn lezingen, een soort ‘TEDX-talk’ avant la lettre, projecteerde Riis de beelden met een toverlantaarn (stereopticon). Hierdoor werden zijn lezingen zeer populair. Rond 1900 was Riis een gevierd schrijver, journalist en publiek spreker die wist hoe hij invloedrijke vrienden als Theodore Roosevelt (die later president van de Verenigde Staten zou worden), Andrew Carnegie en Booker T. Washington kon raken om hervormingen door te voeren.
Pas na de tweede wereldoorlog ontstond er belangstelling
Hoewel Riis’ succesvol was kregen zijn foto’s op zichzelf weinig belangstelling. De techniek om ze in boeken te reproduceren was nog niet geperfectioneerd en vaak werd de foto gebruikt als basis voor een tekening. Pas na de Tweede Wereldoorlog ontstond er meer belangstelling voor de foto’s van Riis. Jaren na zijn dood, in 1946, werd de eerste omvangrijke tentoonstelling met zijn beelden georganiseerd door het Museum of the City of New York.
Afdrukken uit 1946 en recentere afdrukken uit 1994
The Other Half – The Activist Photography of Jacob Riis omvat vintage foto’s van Riis en zijn tijdgenoten, afdrukken uit 1946 en recentere afdrukken uit 1994. Daarnaast is er een reconstructie van een van zijn lezingen te zien en te beluisteren. Ook wordt in de tentoonstelling een toverlantaarn (stereopticon) gepresenteerd, zoals Riis die gebruikte bij zijn lezingen. Daarnaast zijn er een aantal persoonlijke objecten van Riis te zien waaronder een notitieboekje. Het is de eerste tentoonstelling van het werk van Jacob Riis in Nederland.
The Museum of the City of New York heeft de complete originele verzameling van Riis’s baanbrekende fotojournalistieke werk in huis. Deze collectie omvat 191 vintageprints, 415 glas negatieven en 326 toverlantaarnplaatjes van Jacob Riis.
The Other Half – The Activist Photography of Jacob Riis is tot stand gekomen in samenwerking met the Museum of the City of New York.
The Other Half – The Activist Photography of Jacob Riis / 16 februari – 15 april 2018 bij FOAM Fotografiemuseum
vrijetijdamsterdam.nl / i.s.m. FOAM Fotografiemuseum
Gerelateerd nieuws:
Tentoonstelling Part and Whole bij FOAM
Record aantal bezoekers bij FOAM in 2017
 op eenentwintig jarige leeftijd platzak in New York. Vanwege zijn achtergrond voelde hij zich betrokken bij de slechte leefomstandigheden van de inwoners van de Lower East Side van New York.){kind=link}