Amsterdam staat van 30 juli tot 7 augustus in het teken van Pride Amsterdam 2022. Vrije Tijd Amsterdam blikt geregeld vooruit op activiteiten die tijdens Pride Amsterdam plaatsvinden. Deze keer stelden we een aantal vragen aan toneelschrijver Rob de Graaf van theaterstuk ‘Naar Paramaribo’.
Zou je allereerst ‘Naar Paramaribo’ eens willen introduceren?
“Naar Paramaribo’ is een theaterstuk van De Gemeenschap, geregisseerd door Roy Peters, geschreven door Rob de Graaf en gespeeld door Floyd Koster, Kevin Klein en Dwayne Toemere. Het is een energiek en grotendeels ook heel vrolijk stuk, waarin ‘grote vragen’ en persoonlijke dilemma’s aan de orde komen.”
Het verhaal
“Drie vrienden in Nederland nemen zich voor om naar Paramaribo te gaan. Voor de een, Floyd, is dat een exotische plek waar hij zich hoopt te bevrijden van het grijze keurslijf dat hem hier in het Noorden beklemt. En hij wil ‘dansen met zwarte mannen’. Voor de tweede, Kevin, is deze reis een terugkeer naar het land dat hij toen hij achttien jaar was heeft verlaten. Hij herinnert zich vooral de beklemming van de Surinaamse samenleving en hij is nog altijd blij dat hij hier in Nederland kan zijn wie hij wilt zijn en kan doen wat hij wilt, zonder rekening hoeven te houden met wat ‘men’ ervan vindt. Dat geldt ook voor zijn homoseksualiteit, die hij daar in Paramaribo nooit openlijk heeft kunnen beleven. De derde speler, Dwayne, heeft zijn hele leven in Nederland gewoond. Hij is van Surinaams-inheemse afkomst en is zich ervan bewust dat ‘zijn’ deel van de Surinaamse bevolking meestal weinig aandacht krijgt.”
Verhalen over Suriname
“Deze drie vrienden praten en zingen veel over Suriname en daar komen zowel individuele verhalen aan de orde als dat er gediscussieerd (en soms: geruzied) wordt over maatschappelijke en historische vraagstukken: het kolonialisme en de slavernij als ongemakkelijke erfenis, de verantwoordelijkheid van Nederland(ers) nu voor wat er ’toen’ allemaal gebeurd is, de beklemming van de kleine Surinaamse samenleving, de herinnering aan wie ooit de enige bewoners van het Surinaamse binnenland waren en toen onverwacht door witte indringers opzij zijn geduwd…”
Prachtige verkleedpartijen
“Er wordt veel gebabbeld en gevit, er vinden ondertussen prachtige verkleedpartijen plaats – en uiteindelijk gaan ze niét naar Paramaribo. Liever blijven ze de droom van een ideale plek koesteren dan dat ze aan den lijve ondervinden dat het ideale niet bestaat…”
Wie zijn de hoofdrolspelers?
“Kevin ís naar Amsterdam gekomen om hier toneelspeler te worden en vrij te zijn; Dwayne ís een Nederlandse Surinamer van inheemse afkomst en Floyd ís een witte Nederlander die nog nooit in Suriname is geweest. Dwayne heeft, net als de regisseur Roy, de Mime Opleiding gedaan, Kevin is opgeleid aan de ATKA en Floyd aan de HKU-acteursopleiding. In de voorstelling dragen zij hun eigen namen en wie ze spelen is nauw verbonden met hun persoonlijke verhalen.”
Hoe is het verhaal tot stand gekomen?
“Toen Floyd en Kevin, samen met anderen, optraden in een eerdere voorstelling van De Gemeenschap kwam bij Roy Peters het idee op om een stuk te maken dat over de verschillende afkomsten zou gaan en over het verlangen naar ‘een andere plek waar je anders kunt leven’. Dat idee is door de regisseur en de schrijver verder uitgewerkt. Rob heeft daarvoor ook veel met de spelers gepraat, om ervoor te zorgen dat veel van wat zij in woorden zeggen direct te maken heeft met wie zij echt zijn en wat zij echt vinden.
In een later stadium heeft performer en muzikant Rutger de Bekker een ‘Paramaribolied’ voor dit theaterstuk gecomponeerd.”
Binding met Pride Amsterdam
“Dit is de eerste keer dat De Gemeenschap zich met Pride Amsterdam verbindt. Wij zijn daar heel gelukkig mee: de makers en de spelers zijn allemaal homo en het verhaal gaat (ook) over homoseksualiteit: zowel in de vorm van het verlangen naar een warme, vrije en lichamelijk georiënteerde wereld, waar we niet zo stijf en keurig hoeven te zijn als in het kille Nederland, als voor wat betreft de onvrijheid die je kunt ervaren wanneer je je in Suriname als homoseksueel wil manifesteren – een ervaring die Kevin goed kent.”
Waarom is er voor de OBA als locatie gekozen?
“Vanaf de eerste contacten over het optreden kwam deze locatie al naar boven. Wij kennen het OBA-theater wel en zijn blij met deze plek. Temeer omdat we elders in Amsterdam (Bellevue, Pleintheater) al gespeeld hébben.”
Roy Peters en Rob de Graaf zijn verantwoordelijk voor regie en tekst
“Roy is opgeleid aan de Mime Opleiding van de AHK in Amsterdam. Later heeft hij ook de masteropleiding DasArts gedaan. Hij heeft sinds een jaar of tien zijn eigen gezelschap, De Gemeenschap, en hij maakt voorstellingen die door het hele land spelen in het vlakkevloercircuit. De mime, dat wil zeggen: het fysieke, ruimtelijke en sterkt vormbewuste, speelt altijd een belangrijke rol in zijn werk. Daarnaast is ook de taal een belangrijk element: bij De Gemeenschap worden altijd verhalen verteld.
Rob de Graaf is een toneelschrijver die sinds een aantal jaren als vaste schrijver aan De Gemeenschap is verbonden. Hij heeft veel ervaring in het schrijven binnen een mime-context.”
Waarom is het leuk om ‘Naar Paramaribo’ te bezoeken?
“Naar Paramaribo’ ziet er qua toneelbeeld en kostumering prachtig uit, het is een beweeglijke, speelse en muzikale voorstelling, er wordt met overgave gespeeld door drie prachtjongens – en het gáát ook nog ergens over. Onze hoop is dat je ruim een uur meegaat op een fijne reis en dat je daarna nog veel hebt om over na te blijven denken”, laat Rob de Graaf van theaterstuk ten slotte enthousiast vooruitkijkend naar ‘Naar Paramaribo’ weten.
Gerelateerd artikel: Pride Amsterdam 2022: wat is er te doen?
