Amsterdam staat van 30 juli tot 7 augustus in het teken van Pride Amsterdam. Vrije Tijd Amsterdam blikt geregeld vooruit op activiteiten die tijdens Pride Amsterdam 2022 plaatsvinden. Deze keer stelden we een aantal vragen aan Ernst Coppejans en Mirjam Bekker-Stoop van tentoonstelling ‘Oudroze’.
Zouden jullie allereerst de tentoonstelling ‘Oudroze’ eens willen introduceren?
“Tentoonstelling Oudroze is een eerbetoon in woord en beeld aan lhbti-ers van 70 jaar en ouder. Dankzij de emancipatiestrijd van de generaties voor ons, zijn lhbtqia+ personen in Nederland voor de wet -zo goed als- gelijk aan ieder ander. Maar die verworven vrijheid is kwetsbaar. Wat nu beter gaat, blijft niet vanzelf in stand. Er is nog altijd discriminatie van en geweld tegen lhbtqia+ personen. Zelfs in 2022 accepteert niet iedereen dat liefde, seks, gender en sekse fluïde zijn. Van lhbtqia+ personen die tijdens hun volwassen leven streden voor zichtbaarheid en acceptatie, is bekend dat ze soms terug de kast in gaan zodra ze in een verzorgingshuis terechtkomen, waar ze hun huisgenoten niet voor het uitkiezen hebben.”
Moedige generaties
“Ik vind het belangrijk om – nu het nog kan – stil te staan bij de rijke levenservaringen van de generaties voor ons. Ik wilde die ervaringen vastleggen en delen. Hoe ontdekten lhbtqia+ personen wie ze waren en wie ze liefhadden in een vaak onwetende en vijandige maatschappij? Welke moed was ervoor nodig om ermee naar buiten te komen en om te strijden voor wat rechtvaardig is?”
Sterke schouders
“Het was een mooie zoektocht naar een zeer divers gezelschap zeventigplussers. Iedere ontmoeting voelde als een verrijking. Zo veel prachtige, ontroerende, vrolijke, inspirerende, verbluffende, verpletterende, verdrietige, krachtige en hartverscheurende verhalen. Het maken van deze serie heeft mij als homoman nog bewuster gemaakt van de sterke en moedige schouders waarop wij staan.”
Hoe is het idee voor deze expositie tot stand gekomen?
“Vanuit het besef dat we te weinig weten over de generaties voor ons die voor een groot deel onze weg geëffend hebben besloot ik een serie portretten te gaan maken over ‘roze’ ouderen. Ingegeven door nieuwsgierigheid en het gevoel dat het belangrijk is hun ervaringen en verhalen te bewaren voor toekomstige generaties. Ik zond het concept in voor de Documentaire Foto Opdracht van Stadsarchief Amsterdam. Het werd uitgekozen en de serie maakt inmiddels deel uit van de vaste collectie van het Stadsarchief. De verhalen en portretten zijn cultureel erfgoed. Het is buitengewoon eervol dat de serie is opgenomen in het Stadsarchief.”
Zichtbaarheid en acceptatie
“Al vroeg in het maakproces heb ik Mirjam Bekker-Stoop benaderd met het idee voor deze serie omdat ik het heel belangrijk vond dat deze verhalen met een groot publiek worden gedeeld. Zichtbaarheid zorgt voor meer acceptatie en hoe kun je zichtbaarder zijn dan met een prachtige tentoonstelling in de openbare ruimte. Stichting Open Mind is daarin gespecialiseerd. Stichting Open mind heeft deze tentoonstelling mogelijk gemaakt en samen met mij gerealiseerd.”
Kunnen jullie iets meer vertellen over de Stichting Open Mind?
“We verbinden ons met elkaar door verhalen te vertellen. We begrijpen onszelf en anderen beter door te vertellen, te lezen en te luisteren, om grip te krijgen op hoe het leven in elkaar zit en wat onze eigen plek en betekenis is binnen ‘het grote verhaal’. Open Mind verbindt door het vertellen van persoonlijke verhalen in de openbare ruimte en helpt daarmee onbegrip de wereld uit.”
Mensen die het niet makkelijk hebben
“Soms worden we geconfronteerd met onderwerpen waar we liever onze ogen voor sluiten omdat ze ons een ongemakkelijk gevoel geven. Mensen die niet vrij zijn, geestelijk of lichamelijk onderdrukt worden, beneden de armoedegrens leven of geen goede zorg ontvangen; mensen die het niet altijd zo makkelijk hebben in onze samenleving.”
Kwetsbare groepen
“Veelal vinden we het makkelijker om problemen te bespreken die zich verder weg afspelen, dan problemen die zich dichterbij schuilhouden. Open Mind vindt het belangrijk dat we ons daarvan bewust worden en juist die problemen, die ‘kwetsbare’ groepen in ons eigen land onder ogen komen en onze aandacht geven.”
Impactvolle kunstprojecten
“Open Mind brengt daarom graag ook dit soort maatschappelijk moeilijke onderwerpen onder de aandacht bij het grote publiek en maakt deze bespreekbaar. Door het realiseren van impactvolle kunstprojecten en het vertellen van relevante en persoonlijke verhalen in de openbare ruimte.”
Hoe ziet de rolverdeling voor deze tentoonstelling eruit?
“Ik, Ernst, ben de bedenker en maker van deze serie. Stichting Open mind heeft de financiering gerealiseerd, de door mij gemaakte portretten en verhalen in een mooie tentoonstelling gegoten en zorgt ervoor dat de tentoonstelling steeds weer op een andere prachtige plek te zien is en besproken wordt. Samen zorgen we ervoor dat deze 29 bijzondere portretten en verhalen met een enorm breed publiek gedeeld wordt.”
Hebben jullie een speciale binding met Pride Amsterdam?
“Pride is noodzakelijk voor zichtbaarheid, net als onze tentoonstelling. Ik ben opgegroeid in Brabant en na de middelbare school gelijk naar Amsterdam vertrokken omdat ik hier het leven kon gaan lijden dat ik wilde. In alle openheid en acceptatie. Pride is vanaf toen een jaarlijks terugkerend belangrijk onderdeel van m’n leven geworden.”
Zijn jullie op dit moment nog met andere leuke dingen bezig?
“We zijn bezig met een nieuw project dat als alles meezit in het najaar van start gaat. Een spectaculair en belangrijk project met een LHBTIQA+ onderwerp waar maar weinigen iets over weten. Lara Aerts, journalist en initiatiefnemer van dit project, neemt de interviews af en schrijft de verhalen uit en ik maak de bijbehorende portretten. Stichting Open mind zorgt er weer voor dat het mogelijk wordt gemaakt en met een groot en breed publiek gedeeld gaat worden.”
Wat heeft jullie de meeste voldoening bij tentoonstelling ‘Oudroze’ gegeven?
“Wat we graag wilden is dat er connectie zou ontstaan tussen de verschillende generaties LHBTIQA+-ers. Immers de meesten van ons blijven kinderloos en het is mooi als verschillende generaties meer betrokken zijn bij elkaar en iets voor elkaar kunnen betekenen. Open mind organiseert bij iedere plaatsing in samenwerking met lokale organisaties ontmoetingen tussen verschillende generaties. En dat is te gek. Daarnaast zijn de reacties van de bezoekers hartverwarmend. En de tentoonstelling heeft voor veel van de geportretteerden gezorgd voor een ‘grotere wereld’. Dat is fantastisch.”
Kan iedereen de tentoonstelling bezoeken?
“Iedereen! De tentoonstelling staat in de openbare ruimte midden op het Museumplein. De opening is op 29 juli vanaf 14:00 uur.”
Nog iets toe te voegen?
“Bij ieder portret staat een QR-code die je linkt naar de bewegende portretten met soundbites uit de interviews (NL), waardoor je nog dichter bij de geportretteerden en hun verhalen komt. De verhalen (NL/ENG) en portretten zijn gebundeld in een prachtig magazine dat via de website van stichting Open Mind te bestellen is.”
Gerelateerd artikel: Pride Amsterdam 2022: wat is er te doen?
