Harmoniecorps Tuindorp: ‘over twee jaar vieren we ons 100-jarig bestaan’
Het grote orkest van Harmoniecorps Tuindorp tijdens een voorjaarsconcert in theater De KunstGreep in Oostzaan.

Vrije Tijd Amsterdam is constant op zoek naar leuke verhalen in Amsterdam. In dat kader stelde we een aantal vragen aan Jan Verberne van muziekvereniging Harmoniecorps Tuindorp in Amsterdam-Noord.

Wilt u Harmoniecorps Tuindorp introduceren?

“Harmoniecorps Tuindorp is een bloeiende muziekvereniging in Amsterdam-Noord, opgericht en nog altijd gevestigd in de wijk Tuindorp Oostzaan. Het is een harmonie, dat wil zeggen een blaasorkest met zowel houtblazers (fluit, klarinet, saxofoon, hobo en fagot) als koperblazers (trompet, trombone, hoorn, euphonium, bas), met ook nog slagwerkers (drums, pauken, xylofoon, diverse percussie) en een toetsenist.”

100-jarig bestaan

“De vereniging is opgericht in 1922, dus over twee jaar vieren we ons 100-jarig bestaan, waarvoor de eerste voorbereidingen inmiddels zijn gestart. Een ‘Bloeiende muziekvereniging’, want we maken een goede periode door: in totaal zijn er zo’n 65 leden en het grote orkest bestaat uit bijna 50 mensen. Naast het grote orkest is er nog een opleidingsorkest, waarin de beginnende muzikanten leren samenspelen. En we hebben een paar leerlingen, die lessen volgen bij de aan ons verbonden muziekdocenten of aan de muziekschool.”

On A Tuesday

“Sinds een jaar of vier hebben we een groepje leden die een bandje hebben gevormd onder de naam ‘On A Tuesday’, een soort ‘huisband’ die moderne, swingende muziek speelt, geïnspireerd op de band ‘Lucky Chops’.”

Harmoniecorps Tuindorp: ‘over twee jaar vieren we ons 100-jarig bestaan’
‘Huisband’ On A Tuesday bij de muziektent van Schellingwoude

Wie is de organisatie achter Harmoniecorps Tuindorp?

“De organisatie is de vereniging zelf, zou ik zo zeggen. Het bestuur van de vereniging bestaat gewoon uit een paar leden die het bestuurswerk op zich nemen. Dan zijn er nog taken zoals het uitkiezen van geschikte muziek, waarvoor diverse commissies in het leven geroepen zijn, die ook worden bemand door de leden. De dirigenten van beide orkesten, dus het grote orkest en het opleidingsorkest, zijn professionals die zijn afgestudeerd aan het conservatorium. En we hebben drie docenten verbonden aan de vereniging, die blok- en dwarsfluitles en klarinetles geven. Voor lessen op de andere instrumenten verwijzen we vaak door naar de lokale muziekscholen, voor ons Amsterdam-Noord en Zaandam, of bevriende docenten.”

Wilt u de docenten eens in het zonnetje zetten?

“Uiteraard, ‘breng eens een zonnetje onder de mensen’, zou Herman Brood zingen. Onze klarinetdocent is Tom Wolfs, een zeer getalenteerde klarinettist, afgestudeerd aan het Conservatorium van Amsterdam en regelmatig op de televisie te zien als klarinettist in diverse ensembles bij programma’s als De Wereld Draait Door en Podium Witteman.”

Harmoniecorps Tuindorp: ‘over twee jaar vieren we ons 100-jarig bestaan’
Klarinetdocent Tom Wolfs legt de fijne kneepjes uit.

Klarinetdocent

“Onze tweede klarinetdocent is wat korter bij ons, sinds ruim en jaar, dat is Sophie Schreurs, die aan het Conservatorium van Amsterdam studeert. We hebben twee klarinetdocenten omdat we proberen zo veel mogelijk leerlingen te hebben die klarinet spelen. Klarinettisten in een harmonieorkest zijn wat de violisten zijn in een symfonieorkest: je kunt er nooit genoeg van hebben (hoewel we ons dat afvragen bij violisten, want daarvan is eentje vaak al meer dan genoeg… vandaar dat die niet te vinden zijn in een harmonie).”

Fluitdocent

“Dan hebben we onze fluitdocent Rosanne van Bers, die ook de dirigente is van het opleidingsorkest. Om de zoveel tijd proberen we trouwens een blokfluitklas samen te stellen van kinderen die de eerste beginselen van muziek maken willen leren; die blokfluitklas wordt dan ook gedaan door Rosanne.”

Dirigent grote orkest

“Dan is er uiteraard nog onze dirigent van het grote orkest, Bert Willemsen jr. Bert is nu sinds tien jaar voor de tweede maal als dirigent aan HCT verbonden en de bloei die het orkest nu meemaakt, is zeker mede te danken aan zijn inbreng. Bert is een echte verenigingsman en kent de Amsterdamse harmoniewereld als geen ander, ook doordat hij als klein jochie zelf bij de Amsterdamse vereniging Tavenu is begonnen. Tavenu staat trouwens voor Tot Algemene Verpozing En Nuttige Uitspanning, dus dan weet je genoeg.”

Wie kunnen bij Harmoniecorps Tuindorp terecht?

“Het mooie van een muziekvereniging als de onze is dat wij waarmaken wat veel verenigingen wel pretenderen maar niet in de praktijk brengen: iedereen is welkom, van 8 tot 80 jaar. Bij ons is dat letterlijk te nemen: het jongste lid begint vaak op achtjarige leeftijd en wij vermoeden dat ons oudste lid ruim de tachtig is gepasseerd, hoewel die dat tot nu toe geheim weet te houden. Je moet natuurlijk wel serieus muziek willen leren maken. Een muziekinstrument leren bespelen kost tijd en moeite.”

Koningin Máxima

“Wie zoals onze koningin Máxima denkt dat het voldoende is om kinderen een instrument in hun handen te douwen, dat ze één keer per week in die moderne Leerorkesten op lagere scholen mogen aanraken, zonder dat ze het naar huis mogen nemen en zonder dat ze les krijgen, zit er faliekant naast. Het beroerde is dat dit soort flauwekulinitiatieven alle aandacht en geld krijgen, terwijl er aan de andere kant keihard wordt bezuinigd op bijvoorbeeld muziekscholen. Maar als je dit soort dingen hardop zegt, maak je je niet populair, dus wij hullen ons in gepast stilzwijgen.”

Kunnen degenen die nog geen noten kunnen lezen ook bij Harmoniecorps Tuindorp terecht?

“Jazeker, dat wil zeggen dat ze dan les moeten nemen bij ons of bij de muziekschool. Zoals gezegd beginnen wij om de zoveel tijd een blokfluitklas en daar leren kinderen noten lezen en de blokfluit bespelen. Je kunt ook direct les nemen op klarinet of fluit bij ons en ook dan kun je vanaf het begin alles leren. En dan geldt uiteraard weer: van 8 tot 80. Het liefste zien we natuurlijk ervaren muzikanten komen, en zeker ervaren klarinettisten zijn bij ons zeer welkom, want van klarinettisten kun je er nooit genoeg hebben (over violisten laten wij ons niet uit, strijkers zijn toch ander volk dan blazers).”

Hoe heeft Harmoniecorps Tuindorp de coronacrisis opgevangen?

“Na de zomervakantie zijn we weer begonnen met repeteren, vanwege de grootte van ons orkest nog in twee groepen, houtblazers en koperblazers, omdat we met de 1,5 meter afstand veel meer ruimte innemen dan normaal. Sinds half maart hebben we stilgelegen. Het zijn beroerde tijden, want allerlei optredens en concerten zijn niet doorgegaan, waaronder helaas ons geplande voorjaarsconcert in het kader van 75 jaar bevrijding. We vrezen dat we bijvoorbeeld ook onze kerstconcerten dit jaar niet zullen kunnen geven, omdat we dus voorlopig niet voltallig kunnen repeteren en we met ons grote orkest ook te veel ruimte innemen in de kerken waar we normaal gesproken die kerstconcerten houden.”

Trouwe leden

“Gelukkig hebben we trouwe leden, die gewoon netjes hun contributie hebben doorbetaald in de coronamaanden, zodat wij op onze beurt onze professionele dirigenten gewoon hebben kunnen doorbetalen. Die hoeven daardoor geen overheidssteun aan te vragen, zodat er genoeg overblijft voor armlastige brekebeentjes zoals KLM en Booking.com.”

Zijn er ook uitvoeringen en optredens?

“Door het jaar heen hebben we diverse optredens. Zelf organiseren we altijd een voorjaarsconcert, dat we de laatste jaren houden in theater De KunstGreep in Oostzaan (om de hoek bij Tuindorp Oostzaan, helaas niet in Amsterdam-Noord zelf, maar daar zijn soortgelijke mooie theaterzalen niet te vinden). Ook houden we elk jaar een kerstconcert, in de Bethelkerk in Tuindorp Oostzaan en sinds een paar jaar ook in de Maria Magdalenakerk in Zaandam. Soms worden we uitgenodigd ergens te spelen in de buurt bij evenementen. Het seizoen openen we vaak met een optreden voor de Stichting Muziekkapellen bij de muziektent in Schellingwoude.”

Harmoniecorps Tuindorp: ‘over twee jaar vieren we ons 100-jarig bestaan’
Het opleidingsorkest in theater De KunstGreep.

De plaatselijke 4 mei-herdenking

“En we verlenen altijd onze medewerking aan de plaatselijke 4 mei-herdenking in de Bethelkerk en bij het monument in Tuindorp. De buitenoptredens zijn in de loop der jaren wel teruggelopen. Vroeger speelden we bij de Dam tot Damloop, maar daar is tegenwoordig vooral elektronische bonkmuziek te horen. En het vreemde fenomeen doet zich voor dat hoe rijker Nederland is geworden, hoe minder geld er beschikbaar lijkt te zijn voor de muziek bij evenementen.”

Vreemde tijden

“Vroeger wisten organisatoren dat een vereniging als de onze vaste onkosten heeft voor een optreden: de dirigent moet betaald worden, voor het vervoer van de instrumenten moet een boedelbak worden gehuurd en het is ook wel prettig als je er als vereniging iets aan overhoudt om te investeren in bijvoorbeeld nieuwe muziek. Tegenwoordig zeggen organisatoren dat een optreden goed is voor de bekendheid van een vereniging en gaan ze ervan uit dat je het dus gratis komt doen. Het zijn vreemde tijden.”

Zijn er nog speciale verhalen en hoogtepunten?

“De echte hoogtepunten liggen uiteraard in de toekomst, te beginnen bij ons 100-jarig jubileum in 2022. Maar ook het verleden had het nodige te bieden. Uit het zwart-wit verleden (mag je dat nog zeggen tegenwoordig?) stammen verhalen over goede resultaten bij concoursen die per postduif werden overgebriefd naar Tuindorp Oostzaan, over een eerste prijs bij het bekende Wereld Muziekconcours in Kerkrade, over orgieën tijdens de overnachtingen in datzelfde Kerkrade, over het samenstellen van een knokploeg om de huurovereenkomst bij de lokale cafébaas op te zeggen, over de watersnoodramp van 1960 in Tuindorp Oostzaan.”

Paradiso en NDSM-loods

“Van recenter datum zijn vooral speciale voorstellingen bijgebleven: de medewerking van de harmonie aan theatervoorstellingen van de Dogtroep in Paradiso in 1995, waar werd samengespeeld met onder andere de popband Claw Boys Claw; medewerking aan het muzikale spektakel ‘La nuit de Tomoko’ van componist Merlijn van Twaalfhoven in 2006, ook in Paradiso; medewerking aan de Volksopera Tuindorp Oostzaan in 2013 en de voorstelling ‘De Werf in Beweging’ in de NDSM-loods in 2019.”

Medewerking van Harmoniecorps Tuindorp aan de theatervoorstelling ‘De Werf in Beweging’ in de NDSM-loods, voorjaar 2019.

Heeft u zelf nog iets toe te voegen?

“Nou, op de vraag wat muziek voor ons betekent, was het antwoord ‘alles’. Daar valt natuurlijk meer over te zeggen. Voor amateurmuzikanten zoals wij speelt muziek vaak een belangrijke rol in het leven. Alleen al de melodieën die de hele dag door je hoofd spelen, de wekelijkse repetities die kleur en ritme aan je leven geven. Maar op een heel ander niveau: Harry Mulisch heeft het al beschreven in zijn De compositie van de wereld, de wereld is gecomponeerd uit muziek, zonder muziek zou het heelal niet bestaan en uiteenvallen, denk aan de bekende ‘harmonie der sferen’.”

Erelid Anton Sweep

“We betreden hier de filosofie van de muziek, waarover vreemd genoeg ons erelid Anton Zweep een zeer lezenswaardige novelle heeft geschreven waarvoor Harmoniecorps Tuindorp als inspiratie heeft gediend (met aandacht voor de humoristische hoogtepunten van de vorige vraag): Harmonie. Een novelle van slechts 80 pagina’s, maar wie alles wil weten over het muzikale verenigingsleven in Nederland, over muziek als compositie van de wereld, over eigenwijze dirigenten en muzikanten, over jazzgrootheden als Miles Davis, John Coltrane en Maria Schneider (de componist, niet de actrice), die zou dat eens moeten lezen!

Uitgegeven bij de Noord-Amsterdamse uitgeverij Mastix Press, waar ook de Noord-Amsterdamse auteur Michel Boll met zijn vermaarde romans Houdini of De Tussentijd© en Kalm blijven onderdak heeft gevonden: www.mastixpress.nl”, laat Jan Verberne ten slotte namens Harmoniecorps Tuindorp weten.

VTA Cultuur

vrijetijdamsterdam.nl