Het verhaal achter Theatergroep Wie Walvis
Foto is van Jana Germanus. © Uitwijken

Vrije Tijd Amsterdam is altijd op zoek naar mooie verhalen in Amsterdam. In dat kader stelden we een aantal vragen aan Amarins van Theatergroep Wie Walvis.

Kunt u Theatergroep Wie Walvis eens introduceren?

“Theatergroep Wie Walvis is een jeugdtheatergezelschap uit Amsterdam. We maken muziektheater waarin we nieuwe verhalen naar het theater brengen. Onze verhalen gaan over grote vragen die we zelf hebben over het leven. Over waarom mensen doen wat ze doen en met de hoop dat er altijd de mogelijkheid is om de wereld te veranderen, als dat nodig is. Onze voorstellingen zitten boordevol (live)muziek. Verschillende muzikale stijlen worden moeiteloos met elkaar verweven en het plezier van het samenspelen spat er vanaf. Er is ook niets leuker dan samen spelen en muziek maken.”

Wie is de organisatie achter Theatergroep Wie Walvis?

“Wie Walvis bestaat uit Amarins Romkema (artistieke leiding) en Carlos Zorita Diaz (zakelijke leiding). Allebei zijn we van oorsprong muzikant en zijn begonnen door beiden ook in onze voorstellingen te spelen. Daarnaast bedenk en schrijf ik de voorstellingen van Wie Walvis en stel de artistieke teams per project samen. Carlos is, naast acteur en muzikant echt het manusje van alles wat de organisatie betreft. We zijn een klein gezelschap dat toch al meer dan tien jaar bezig is en al 9 voorstellingen heeft gemaakt en gespeeld.”

Wat is de locatie in Amsterdam waar er wordt opgetreden?

“We komen uit Amsterdam maar spelen in het hele land. In Amsterdam hebben we een aantal vaste plekken waar we spelen. Het Plein Theater in Oost is er zo een. We hebben daar al een behoorlijk aantal premières gehad. Het is knus en probeert echt de buurt naar het theater te halen. Volgend jaar staan we voor het eerst in de Meervaart. En verder hebben we in veel kerken gespeeld doordat we de eerste jaren van ons bestaan een bijzondere samenwerking met Stadsherstel Amsterdam hadden. Daardoor hebben we op de meest mooie locaties kunnen repeteren en spelen. Ook hebben we jaren op de Parade gestaan met onze voorstellingen. Dat was altijd een feestje! We hopen dat De Parade dit jaar weer in zijn oude vorm terug zal keren.”

Wie zijn de acteurs van Theatergroep Wie Walvis?

“Per voorstelling werken we met andere acteurs/muzikanten en ook werken we graag met verschillende regisseurs. Het startpunt is altijd het verhaal en de muziek die we daarin willen maken. We zoeken vaak specifieke makers die daarin hun eigen visie en talent meenemen. Daardoor hebben we al met heel veel verschillende mensen gewerkt.”

Is Theatergroep Wie Walvis bedoeld voor jong en oud?

“We maken jeugdtheater maar dat betekent niet dat het alleen voor kinderen is. Ik vind kinderen sowieso behoorlijk wijs dus ik onderschat hen nooit als het om het verhaal dat we willen vertellen gaat. Wel is de vorm natuurlijk belangrijk. Die moet voor kinderen begrijpelijk zijn. Niet te moeilijke taal als ze nog jong zijn, niet te eng. Dan raak je ze alleen maar kwijt. We moeten altijd zeggen of iets een 4+ of 6+ of 8+ is. Dat moet je van te voren bedenken maar weet je eigenlijk pas echt als de voorstelling af is. Vaak denken mensen dat 6+ betekent dat het alleen voor kinderen van 6 jaar is. Maar het betekent dus 6 en alles wat daarboven ligt. Ook 12 en ook 46 of 79 jaar dus. Er zitten ook altijd grapjes in die kinderen niet begrijpen en de volwassenen juist wel. We maken het immers ook voor hen.”

Kunt u de educatieve voorstellingen eens toelichten?

Onze voorstellingen worden in eerste instantie niet met een educatief doel gemaakt, al zit er altijd een boodschap in. De ervaring van het zien van een voorstelling is het eerste waarom we onze voorstellingen maken. Ons publiek laten genieten van mooie muziek, hen een magische wereld tonen die we voor hun ogen opbouwen, hen inspireren om de dingen net even anders te zien. Maar bovenal vind ik het belangrijk om onze kijkers in contact te brengen met personages die herkenbaar zijn of die juist heel anders doen of denken dan dat zij doen. Net als met het lezen van boeken train je door een voorstelling te zien het empathisch vermogen van het publiek. Ze stappen een andere wereld binnen en leren begrijpen waarom personages bepaalde keuzes maken die soms goed en soms slecht uitpakken. Ik geloof dat daarover nadenken van wezenlijk belang is in het creëren van begrip voor de mensen om je heen (en ook begrip over jezelf). Als je het doortrekt is dat de basis voor het maken van een betere samenleving.

Hoe reageren de kinderen op de voorstellingen?

“Sommige voorstellingen van ons zijn uitbundig. De mensen komen meteen in een feestelijke stemming en laten van zich horen door te lachen of hun mening te ventileren. Andere voorstellingen zijn subtieler en poëtischer. Onze nieuwste voorstelling Onder de Grond is in het begin vrij ingetogen. Dan zitten de kinderen vooral heel geconcentreerd te kijken en luisteren. Dat maakte ons eerst onzeker want kinderen die zo stil zijn, dat voelde een beetje gek. Uiteindelijk begrepen we dat het echt aan de opbouw van die voorstelling ligt. De kinderen waren juist mee. We zoomen eerst in op de levens van de twee hoofdpersonages. Wanneer die samen komen breidt de wereld zich uit en gebeuren er steeds grotere en vreemdere dingen. Dat is het moment dat het publiek van zich laat horen.”

Wat mooi dat de muziek uit de voorstellingen kan worden gedownload. Wordt daar veel gebruik van gemaakt en waarom is live-muziek in de voorstellingen zo belangrijk?

“Tijdens de eerste lockdown werden al onze voorstellingen afgeblazen. Er werd toen heel veel online aangeboden in de vorm van filmpjes. En dat naast alle online lessen die de kinderen al moesten volgen. Wij dachten toen dat er misschien juist wel behoefte was aan muziek. Even de ogen kunnen sluiten en de oren openen. We hebben toen al onze muziek gratis op Bandcamp aangeboden. Toch merken we dat de meeste mensen dit platform niet goed genoeg kennen. Binnenkort zullen we de muziek daarom ook op Spotify zetten.

Muziek is voor mij echt de taal die het meest direct in het hart raakt. Muziek geeft een andere laag aan een verhaal. Het kan iets vertellen zonder woorden. Ook vind ik het leuk als ons publiek muziek krijgt te horen, dan waar ze misschien normaal gesproken naar luisteren. Bluegrass, jazz, flamenco. We laten ons inspireren door verschillende muziekstijlen en geven daar een eigen draai aan. Muziek maken is vooral ook heel leuk om te doen en dan vooral in een bandje. Als we dus gaan repeteren en we gaan elkaar aanvullen in de muziek, dan is dat echt magisch. Het leukste om te doen.”

Heeft Theatergroep Wie Walvis veel last gehad van de Corona maatregelen?

“De try-outs en première van Nietsnut! vielen precies in de lockdown van de kerstvakantie 2020. Een tour van bijna 50 voorstellingen viel vervolgens weg. We besloten deze voorstelling een jaar uit te stellen, maar ook toen werd er vlak voordat we zouden gaan spelen een lockdown aangekondigd. Nietsnut! hebben we daardoor uit ons aanbod moeten halen. Heel jammer en zuur. We hebben twee jaar nauwelijks kunnen spelen, zoals een ieder in de podiumkunsten. Dat hebben we erg gemist.”

Zijn er ook hoogtepunten te vermelden?

“Zeker! Afgelopen zomer hebben we onze voorstelling Onder de Grond na anderhalf jaar uitstel toch kunnen maken en als eerste tien dagen lang in Brugge in België kunnen spelen. Allemaal buiten, met een geweldige organisatie en crew. Dat was zo fijn en bijzonder. Ik wist tijdens de lockdowns soms niet meer waarom ik theater maken überhaupt nog belangrijk vond. Op een gegeven moment, na steeds weer plannen opnieuw op te schuiven, aan te passen en uit te stellen verloor ik de motivatie geheel. De ontroering die we voelden in Brugge bij het publiek en ook als spelers zelf bevestigde hoe mooi en direct theater is. Niet te vergelijken met een voorstelling vanaf je scherm kijken.

Het Fonds Podiumkunsten riep de Balkonsubsidies in het leven. Daardoor hebben we een bluegrassband kunnen oprichten met muzikanten uit de voorstelling Blauw Gras. Met zijn viertjes trokken we langs mensen die wel een steuntje in de rug konden gebruiken. Samen met onder andere stichting Cordaan werden deze privé concertjes georganiseerd. We speelden voor mensen wiens relatie net uit was, mensen die een dierbare hadden verloren, maar ook mensen die door Corona nauwelijks de deur uit konden. Dan speelden we in de tuin, onder het balkon of voor het raam. Soms hielden we het zelf ook nauwelijks droog. Dat was heel bijzonder en liet ook de kracht van muziek weer eens zien.

Verder heb ik de afgelopen jaren als maker gemerkt dat het podium meer is dan die zaal in het theater. Er zijn ook andere manieren om mijn verhalen naar een publiek te brengen. Dat is nog volledig in ontwikkeling, maar voelt heel bevrijdend en zal ook zeker invloed hebben op de dingen die ik met Wie Walvis wil gaan maken.”

Heeft u zelf nog iets toe te voegen?

“Dank je wel voor het interview en hopelijk tot ziens bij een van onze voorstellingen.”

Rik Verkaik, Vrije Tijd Amsterdam